فرافکنی و شخصیتبخشی در شعر حافظ
author
Abstract:
شخصیتبخشی یکی از مهمترین صورتهای خیال است که به شکلهای مختلف در شعر میآید و معمولاً با صنایعی همچون ایهام یا استخدام و حسن تعلیل همراه است. شخصیتبخشی به مثابه نوعی تشبیه یا استعاره دارای دو رکن است؛ یکی شخص و دیگری شیء. هرگاه ویژگی یا فعلی انسانی را به شیء نسبت دهیم یا به بیان دیگر در شیء فرافکنیم، حاصل کار شخصیتبخشی خواهد بود. این نوع تصویرپردازی یکی از مهمترین وجوه زیبایی در شعر حافظ است. حافظ به شکلهای مختلف به اشیاء شخصیت انسانی بخشیده و در این کار توفیق کمنظیری داشته است. مهمترین ابزارهای حافظ در شخصیتبخشی به اشیاء، تشبیه، استعاره و ایهامی است که در وجه شبه یا جامع استعاره یا استعاره تخییلیهای که لازمه استعاره مکنیه است وجود دارد.
similar resources
زمان در شعر حافظ
یکی از جنبههای فلسفی شعر حافظ، شیوه استفاده او از مقولههای مختلف زمان و تصرف شاعرانه وی در آن است. از منظر فلسفه هنر، شعر از جمله هنرهایی است که در زمان، اجرا (خوانده) میشود و اجرای آن به گونه ای است که زمان حال در آن محور قرار میگیرد. با توجه به اینکه در شعر دو افق گذشته و حال با یکدیگر تلاقی پیدا میکنند، بر اثر آن، نوعی زمان به وجود میآید که میتوان آن را زمانِ جهانِ متن یا زمان دراماتیک ...
full textخرقهسوزی در شعر حافظ
«خرقهپوشی» از جمله آیینها و رسوم رایج تصوف است که گاه آدابی دیگر همچون «خرقه انداختن» یا «تخریق خرقه»، «خرقه از سر بهدرآوردن» و «خرقه از سر برکشیدن» را به همراه داشته است؛ «تخریق خرقه» بیشتر به هنگام وجد بهویژه در مراسم سماع صوفیانه رخ میداده است؛ «خرقه از سر بهدرآوردن» گاه از سر وجد بوده است و گاه برای زدودن کدورت میان دو صوفی، و «خرقه از سر برکشیدن» برای تنبیه صوفی خاطی در خانقاهها ر...
full textاسلوب خطاب و بیان در شعر حافظ
بررسی و تحلیل اسلوب خطاب در هر متنی، موضوعی جدید و شایستة پژوهش است. مقصود از اسلوب خطاب، شیوهها و شگردهایی است که گوینده/راوی مخاطبان و شخصیتهای متن را از طریق آنها مورد خطاب قرار میدهد و با آنها گفتگو میکند. خطاب در اینجا اعمّ از خطاب مستقیم و رودرروی با مخاطب است، بلکه هر نوع شیوة رویآوری به شخصیتها و مخاطبان درونمتنی و برونمتنی را در بر میگیرد. این پژوهش، شیوهها و شگردهای خطاب را ...
full textجلوههای خردستیزی در شعر حافظ
چکیده در مقایسة محتوایی آثار مهم ادبیات عرفانی ایران و نیز تمام آثاری که صبغة عرفانی دارند، موضوعات مشترک فراوانی به چشم میخورد که بحث تقابل عقل و عشق یکی از آنهاست و میتوان از آن به رویارویی فلسفه و عرفان نیز تعبیر کرد. در این منازعه بخش قابل توجهی از غوغای کارزار عقل و عشق شاعران متوسطی هستند که تنها با سلاح تقلید و تکرار اندیشههای خردستیز در میدان ظاهر شدهاند و نه از روی باورهای برخاسته...
full textهمسانیهای شعر حافظ و مرزباننامه
شمسالدین محمد حافظ شیرازی شاعر قرن هشتم هجری و یکی از ارکان اصلی شعر و غزل فارسی به شمار میرود. حافظ از شاعرانی است که در سرودن اشعار خود به بسیاری از آثار نظم و نثر پیش از خود نظر داشته است و در لفظ و محتوا از آنها بسیار بهره برده است. یکی از کتابهایی که از وجوه مختلف لفظی و معنایی شباهت فراوانی با اشعار حافظ دارد، «مرزباننامه» سعدالدین وراوینی...
full textایهامتناسبهای پنهان در شعر حافظ
اکثر پژوهشگرانی که دربارة حافظ و شیوة شعری او سخن گفتهاند، ایهام و ایهامتناسب را خصیصة اصلی سبک وی دانستهاند. در شعر وی، کلمات در پیوند با یکدیگر و در شبکهای از تناسبات قرار دارند. اکثر شارحان دیوان وی کوشیدهاند تا جنبههایی از این تناسبات و زیباییها را به نمایش بگذراند. با این حال، بسیاری از ایهامهای وی از دید حافظپژوهان پنهان ماندهاند. در همین راستا، در این مقاله به بررسی برخی از ایه...
full textMy Resources
Journal title
volume 14 issue 53
pages 111- 134
publication date 2006-09
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
No Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023